Otomotiv sektöründe büyük değişiklikler yaşanıyor, bunu defalarca ifade ettik. Ancak bunun yanısıra dünyanın her tarafında enerji kaynak yönetimi, tedariği, kullanımı, lojistiği ve güvenliği alanında çok büyük değişimler yaşanmakta. Bunun sebeplerini daha önceki yazılarımızda ele almıştık. Değişen bazı sebep sonuç ilişkilerini güncellemek gerekiyor aslında, örneğin Rusya’nın Ukrayna’yı işgale kalkışmasının etkileri gibi. Sebepleri güncellemeyi daha sonraki yazılara bırakarak son bir yılda örnek bir bölge olarak ele alarak Kuzey Amerika’daki batarya fabrikaları etrafında gelişen sanayi yatırımlarını ele almak istiyorum. Neden Kuzey Amerika derseniz, öncelikle eldeki verilerin kuvvetli değer taşıması ikinci olarak Biden yönetiminin sanayi faaliyetini tekrar ABD’ye geri çekme çabalarında bir gösterge olması ve son olarak da ABD-AB-Çin arasındaki ticaret çatışmasında önemli bir sanayi olarak öne çıkmasını söyleyebilirim.
Öncelikle bakacağımız tablo 2021’de yayınlanmış ABD’de önümüzdeki yıllarda devreye gireceği öngörülen batarya fabrikaları listesi[i].
2021 yılı Ekim ayının 25’inde ABD Enerji Ajansı tarafından derlenen verilere göre oluşturulmuş olan tabloda toplam 13 tesisin toplamda 8 yatırımcı firma tarafından 2022 ile 2026 arasında devreye alınmasının öngörüldüğünü anlıyoruz. Aynı tabloda 2022 yılında General Motors (ABD) ile LG Chem (Güney Kore) ortaklığının ABD’nin Ohio eyaletinin Lordstown şehrinde bir fabrikayı devreye almayı vaad ettikleri anlaşılıyor. SK Innovation (Güney Kore) firmasının da yeni bir fabrikayı Georgia eyaletinde Atlanta’nın kuzeyinde yine 2022 yılı içinde devreye almayı planladıklarını görüyoruz.
Bu 2 firmanın 2022 için vaat ettikleri fabrikaları yine 2022 yılı içinde devreye aldıklarını bugünkü haberlerle teyit edebiliyoruz. Dolayısıyla tabloda belirtilen bilgilerin ve proje içeriklerinin önümüzdeki yıllar içinde gerçekçi kabul edilebileceğini söyleyebiliriz. General Motors'un LG Chem ile beraber ABD’de Ohio eyaletinde gerçekleştirdikleri yatırım neticesinde kurdukları batarya fabrikasının 2022 Eylül'de faaliyete geçtiğini biliyoruz.[ii] SK Innovations isimli Güney Kore firmasının yeni fabrikasının Ocak 2022’de imalata başladığını da biliyoruz.[iii]
Buradan hareketle 2023’te yeni yatırımlarla Amerika Birleşik Devletleri batarya imalatının hızlı şekilde güçlendirileceğini düşünüyorum. Bunda değişen pazarın ve tabii Amerikan hükümetinin imalatı yerlileştirme niyet ve arzusunun etkili olduğu kesin. Söz konusu yatırımların ortaklarının Güney Koreli olması tabii ki tesadüf değil, bilindiği gibi dünyanın en büyük elektrikli araç pazarı Çin'de ve Çin hükümeti bu gelişmeyi en başından beri destekleyerek aslında elektrikli araçların ekonomik hale gelmesinde çok önemli bir rol üstlendi. Bu sebeple bugün dünyanın en büyük lityum iyon pil üreticileri listesine baktığımızda çok ezici şekilde Çin üstünlüğü söz konusu. Fabrikaların Çin'de olmasının sebebi tabii ki pazarın orda olması yani Çin’de üretilen bataryaların hepsinin Çin teknolojisi olduğunu düşünmemek gerekiyor. Önemli bir kısmının teknolojisi Japon ve Güney Koreli firmalardan geliyor. Bugüne kadarki tüm iyon pil tüketim süreçleri daha çok taşınabilir elektronik cihazlar veya ev aletleri üzerinde yoğunlaşmıştı. Tüm dünyanın karşılaştığı özellikle pandemi sonrasında karşımıza çıkan sıkıntılar otomotiv sektöründe lityum iyon pillere yoğun talep yarattı. Ancak otomotiv sektörünün bütün dünyada yaşadığı bu büyük değişim sebebiyle elektrikli araçlara olan talep her yerde artınca sadece Çin'in ürettiği veya üreteceği bataryalarla dünya otomotiv pazarını beslemek mümkün değil bu sebeple Avrupa'da ve Amerika'da yatırımlar elektrikli araç bataryaları üzerine yönlendirildi.
Avrupa’daki yatırımlardan daha önce konuşmuştuk. Şimdi Amerika'daki bu yatırımların geleceğine bir bakalım. BloombergNEF’ten aldığımız tabloda Amerika Birleşik Devletleri'nde bugüne kadar gerçekleştirilmiş veya gerçekleşmesi planlanmış batarya hücre imalatıyla ilgili yatırımların gigavat saat cinsinden 2030’a kadar toplam kapasitesini göreceksiniz. Buna göre 2022’de 110 gigavat saat civarında olan toplam kapasite 2030’da 814 gigavat saate çıkacak şekilde planlanıyor. Bir otomobile ortalama 60 kilovat saatlik bir batarya koyduğumuzu düşünürsek, bu durumda 2030’da Amerika Birleşik Devletleri'nde üretilen batarya hücre kapasitesi yaklaşık 13-14 milyon otomobile karşılık geliyor. Hesaplamayı doğru yaptıysak neredeyse Amerika'daki otomobil pazarının %70’inin buradan gelecek batarya hücreleriyle ve batarya montajıyla beslenmesi planlanıyor demektir. Tabii bir noktanın daha altını çizmemiz lazım. Elimizdeki tablo 1 Temmuz 2022’den sonra yapılan planlamaları kapsamıyor. Halbuki o tarihten sonra da bu planlamaya eklenen yeni yatırım projeleri de söz konusu oldu. Sonuç olarak Amerika Birleşik Devletleri'nin batarya kapasitesini kuvvetli biçimde arttırdığını görüyoruz. ABD’nin bu sayede tüm otomobilleri en azından 0 km satışta olmak üzere elektrikliye geçirmek için çok hızlı hareket ettiğini söyleyebiliriz. Dünyanın en büyük petrol üreticisi ve ihracatçısı olan Amerika Birleşik devletleri'nin bu şekilde bir dönemeci alması tabii ki otomobilin ve enerji pazarının tarihi açısından çok kritik bir anlam taşıyor. Bildiğimiz gibi Avrupa Komisyonu da aynı şekilde pazarı yönlendiriyor. Bütün bunlardan bir netice çıkarmak gerekirse 2030 yılına geldiğimizde Avrupa ve Amerika'daki tüm pazarın elektrikli araçlara doğru kaydığını söyleyebileceğiz.
[i] https://cleantechnica.com/2021/12/20/13-new-electric-vehicle-battery-factories-planned-in-usa-within-next-5-years-fact-of-the-week/
ABD Enerji Bakanlığı tarafından 20 Aralık 2021 tarihinde yayınlanan Önümüzdeki 5 Yılda ABD'de Planlanan Fabrikalar — Haftanın Önemli Olayları Raporu : « ABD'de halihazırda faaliyette olan elektrikli araç batarya tesislerine ek olarak, önümüzdeki 5 yıl içinde faaliyete geçmesi beklenen 13 ilave tesis açıklandı. Planlanan 13 fabrikadan 8'i otomobil üreticileri ve pil üreticilerinin ortak girişimidir. Bu yeni tesislerin çoğu Güneydoğu veya Orta Batı ABD’de inşa edilecek. »
[ii] https://www.reuters.com/business/autos-transportation/gm-lg-energy-joint-venture-ohio-battery-plant-begins-production-2022-08-31/ WASHINGTON, 31 Ağustos (Reuters) - Ohio'da bir General Motors (GM.N) ve LG Energy Solution (373220.KS) 2,3 milyar dolarlık ortak girişim pil üretim tesisi üretime başladı. 2,8 milyon metrekarelik Ultium Cells LLC fabrikası, ortak girişim tarafından GM elektrikli araçlar tedarik etmek için ABD'de planlanan en az dört fabrikadan ilki. Ultium, 2019 yılında duyurulan Warren fabrikasının 800'den fazla çalışanı olduğunu ve üretimi daha da artırmaya hazırlandığını söyledi. Ultium, tam kapasiteye ulaştığında gelecek yıl 1.300 işçiye sahip olmayı planladığını söyledi.
[iii] https://financialpost.com/pmn/business-pmn/hyundai-sk-to-build-new-battery-plant-in-georgia : « SK Innovation opened a $2.6-billion battery plant in Commerce, Georgia, in January that is producing batteries for the Ford F-150 EV. »