Bugün Azerbaycan, Hocalı soykırımının 32. yıldönümünü anıyor.
25-26 Şubat 1992 gecesi, eski SSCB'nin 366. Alayı tarafından doğrudan desteklenen modern silah ve teçhizatla donatılmış Ermeni silahlı kuvvetleri, Karabağ'daki Hocalı kasabasını vahşice yok ederek yüzlerce masum sakini - kadınları, yaşlıları ve çocukları - katletti.
Olağanüstü bir acımasızlıkla işlenen bu soykırım eyleminin eşi benzeri görülmemişti. Sadece Hodjali kasabasının barışçıl halkına karşı değil, aynı zamanda tüm insanlığa karşı işlenmiş bir suçtu.
Bu katliam sonucunda 106'sı kadın, 63'ü çocuk ve 70'i yaşlı olmak üzere 613 kişi öldürülmüştür. Tek bir gecede 8 aile tamamen tasfiye edilmiş, 25 çocuk hem anne hem babasını kaybetmiş ve 130 çocuk ebeveynsiz kalmıştır. Trajedi sırasında 487 kişi yaralandı, 1275 sivil rehin alındı, 150 kişinin akıbeti ise hala bilinmiyor. Bu, ulusal aidiyet ilkesi temelinde sivil nüfusu yok etmeyi amaçlayan önceden planlanmış, insanlık dışı bir eylemdi. Amaç, Karabağ'daki Azeri nüfusun gözünü korkutmak ve müteakip etnik temizlik süreçlerini hızlandırmaktı. Bu nedenle, uluslararası hukuka göre Hocalı trajedisi soykırım olarak sınıflandırılmaktadır.
1994 yılında Azerbaycan Cumhuriyeti Parlamentosu 26 Şubat'ı "Hocalı Soykırım Günü" olarak ilan etmiştir.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 22 Nisan 2010 tarihli kararında önemli bir sonuca vararak Hodjali kasabasına yönelik saldırıya karışanların eylemlerini savaş suçu veya insanlığa karşı suç teşkil eden özellikle ciddi eylemler olarak değerlendirmiştir.
Azerbaycan bu olayla ilgili olarak dünya kamuoyunda farkındalık yaratmak için sürekli olarak çalışmaktadır. 2008'de başlayan "Hodjaly için Adalet!" kampanyası kapsamında 70'ten fazla ülkede eylemler gerçekleştirilmiştir. Dünya çapında 17 ülkenin yanı sıra 22 ABD eyaletinin yasama organları ve bir dizi uluslararası örgüt Hodjaly trajedisini insanlığa karşı işlenmiş bir suç ve soykırım olarak tanımıştır.
