Kasım ayı tüm dünyada “Akciğer Kanseri Farkındalık Ayı”, 17 Kasım da “Akciğer Kanseri Farkındalık Günü” olarak kabul edilmektedir; bu vesileyle Akciğer Kanseri hakkında sizleride bilgilendirmek istiyorum;Günümüz dünyasında en sık görülen kanser türlerinin başında akciğer kanseri gelmektedir. Kansere bağlı ölümler içerisinde akciğer kanseri yılda 1.69 milyon kayıp ile tüm dünyada ilk sırada yer almaktadır. En önemli risk faktörü, 10 hastanın 9'unda tütün ve tütün ürünleri kullanımıdır. En az 20 yıl boyunca, günde bir paket sigara içen 7 kişiden birinde akciğer kanseri tanısı konulmaktadır. Akciğer kanseri konusunda yapılan uyarılarda karşılaşılan ‘hiç sigara içmemiş kişilerin de akciğer kanseri olduğu’ savunması son derece yanlıştır, akciğer kanseri hastalarının sadece yüzde 10’undan azı hayatında hiç sigara içmemiştir. Ayrıca genetik faktörler, radon, arsenik, kadmiyum, asbest, civa, petrokimya türevleri, geçirilmiş verem de bilinen risk faktörleri arasındadır. Hiç sigara içmeyenler veya sigara içmeyi bırakmış olanlara göre, mevcut sigara içen kişilerde yeni akciğer kanseri vakası görülme oranı daha yüksektir. Sigaranın bırakılmasıyla kanser gelişme riski hızla azalmaya başlamaktadır. Sigarayı bıraktıktan 10 yıl sonra, akciğer kanseri riskinin yüzde 50 oranında azaldığı görülmektedir. Bu riskin sigara içmemiş bir kişinin grafik özelliğine hiçbir zaman gerilemeyeceği de akılda tutulmalıdır. Kadınlarda son yıllardaki akciğer kanseri sıklığındaki artış, değişen sigara içme alışkanlıklarıyla bağlantılıdır ve maalesef yüzde 60‘ından pasif maruziyet sorumludur.Erken evrede tanı konulması akciğer kanserinin tedavisinde çok önemlidir. Erken evrede tanı alan akciğer kanseri hastalarında sağ kalım oranı ortalama yüzde 70’dir. İleri evrede ise bu oran düşmektedir. Ancak akciğer kanseri erken evrelerinde belirti göstermeyebilir. İnatçı öksürük, tekrarlayan zatürre, kanlı balgam, nefes darlığı, göğüs ağrısı, kilo kaybı ve uzamış ses kısıklığı akciğer kanserinin en önemli belirtilerindendir. Öellikle en sık belirti olan öksürüğün sigaraya bağlanarak tetkik edilmemesi gecikmelere sebep olabilir.Akciğer kanseri için en önemli ve önlenebilir risk faktörünün tütün kullanımı olduğunu vurgulamak önemlidir. Sigarayı bırakmak, riskinizi azaltmak için yapabileceğiniz en etkili eylemdir. Ayrıca, Akdeniz tipi beslenmek, mevsiminde çıkan taze sebze ve meyve tüketmek, koruyucu maddeler ile raf ömrü uzatılan hazır-paketli gıdaları tüketmemek, egzersiz yapmak ve rutin kontrolleri ihmal etmemek akciğer kanseri ve diğer kanserlere yakalanma riskimizi azaltmaya ve genel sağlığınızı iyileştirmeye katkıda bulunabilir.Son olarak Peygamberimizin bir öğüdüyle bitirelim; “5 şey gelmeden 5 şeyin kıymetini bilin;
1- Hastalık gelmeden sağlığın,
2- İhtiyarlık gelmeden gençliğin,
3- Fakirlik gelmeden zenginliğin,
4- Meşgul olmadan boş zamanın,
5- Ölüm gelmeden hayatın kıymetini bil.”
Doç. Dr. Mustafa İZMİRLİ
