Veya Hükümetlerin Vergi Toplama Araçları Arasında Otomotivin Yeri Bölüm 2 . ABD’de fiyatlandırma

“Bütün bunların elektrikli araçlarla ne ilgisi var diyorsunuz sanırım artık. İlgisi aslında açık şekilde görüldüğünü sandığım fiyatlandırma mekanizmasından ibaret değil. Elektrikli otomobillerin kamuoyunda karşılaştıkları en büyük engellerden birisi menzil ikincisi ise ekonomik gerekçeler malum. Özellikle Batı Avrupa’da ve Çin’de hükümetler elektrikli otomobile geçişi iklim değişikliği ve enerji bağımsızlığı çerçevesinde teşvik ediyorlar biliyoruz. Ancak elektrik fiyatlarında bu teşvik en azından Fransa örneğinde belirgin değil. Sonuca ulaşmadan önce bir başka örneğe daha bakacağız bir sonraki yazımızda. ABD’de durum nedir?” diyerek geçen yazımızı sona erdirmiştik. Bugün ABD’deki duruma biraz daha farklı açıdan yaklaşacağız. Acaba elektrikli otomobil kullanıcıları geçen yazımızda anlattığımız elektrik fiyat artışlarından etkileniyor mu sorusunu sormak istiyorum. Ek olarak bu artışlardan etkileniyorlarsa sektör olarak otomotivciler ve tabii kanun koyucular elektrikli araçların gelişmesi için ne yapmalılar sorusu da geliyor peşinden.

                ABD’deki duruma baktığımızda yine elektrik fiyatlarının artış eğiliminde olduğunu göreceğiz. ŞEKİL 1’de ABD ortalamasını ifade eden açık yeşil eğriyi diğerleriyle karşılaştırıyoruz.

Şekil 2 Kaliforniya'da elektrik şarj ve litre akaryakıt fiyatlarının 2020 Şubat-2022 Eylül arasındaki değişimleri

Grafiğimizin kaynak dosyası Kaliforniya enerji ajansından geliyor. Buradaki rakkamlara baktığımızda 2022 yılına gelindiğinde ABD ortalama elektrik fiyatının 11,1 cent USD/kWh  olarak hesaplandığını görüyoruz. 2011 yılında 9,7 cent USD/kWh  olan ABD ortalama fiyatının 11 senede yaklaşık %14,5 yükseldiği anlaşılıyor. Aynı dönemde Kaliforniya’da fiyatların %85 ile %140 arasında arttığı görülüyor. Burada anlaşıldığı gibi elektrik maliyetlerinde tüm ABD’den daha farklı bir maliyet olmadığı düşünülerek Kaliforniya Eyalet Yönetiminin elektrik fiyatlarında stratejik bir artışa yöneldiğini düşünebiliriz. [1]

                Altyapı yatırım gerekliliğiyle açıklanan Kaliforniya elektrik fiyat artışlarının petrol fiyatlarındaki değişimle ele alındığında elektrikli otomobil kullanımına etkisini de inceledim. Bunun için referans internet sitesinden alınan bilgilerle ABD’de kullanılan Mini Cooper ve Hyundai Kona modellerinin elektrikli ve benzinli versiyonlarını karşılaştırdım. Etüdün sonunda 3 yıllık kullanım sonunda ortalama yıllık maliyetlerini elde ederek bir tablo haline getirdim. Tablonun detay bilgilerini ilgilerinin incelemesi için yazının sonuna ekliyorum ancak genel okuyucu kitlesi için iki adet grafikle durumu anlatabileceğimizi sanıyorum.

                Karşılaştırmada önemli üç noktayı açıklamak gerekiyor :

  • Araçların 2020 Şubat ve 2022 Eylül’deki petrol ve elektrik fiyatlarına göre tüketim, bakım ve diğer tüm giderleri ele alınmıştır
  • Araçların 3 yıllık kullanımın sonunda ikinci elde satıldığı varsayılmıştır. Yani elektrik bataryası ömrünün sonu hesapları yapılmamıştır. Karşılaştırmanın amacı kullanım maliyetine devletin elektrik fiyatları üzerinden nasıl etki ettiğini tespit etmek olduğu için bu nokta atlanmamış ama karşılaştırma açısından anlamlı olmadığından ele alınmamıştır.
  • Karşılaştırmada araçların bir versiyonda sadece ticari şarj istasyonlarından veya kendi evlerindeki şebekeden şarj edildiği düşünülmüştür. İkinci versiyonda ise evinde veya işyerinde güneş panelleri ile kendi elektriğini üreterek şarj edildikleri varsayılmıştır.

 

Şekil 3 Kaliforniya'da elektrikli ve fosil yakıtlı aynı model aracın üç yıllık kullanıım sonunda ortalama yıllık gider karşılaştırması

 

Grafiğimizin kaynak dosyası Kaliforniya enerji ajansından geliyor. Buradaki rakkamlara baktığımızda 2022 yılına gelindiğinde ABD ortalama elektrik fiyatının 11,1 cent USD/kWh  olarak hesaplandığını görüyoruz. 2011 yılında 9,7 cent USD/kWh  olan ABD ortalama fiyatının 11 senede yaklaşık %14,5 yükseldiği anlaşılıyor. Aynı dönemde Kaliforniya’da fiyatların %85 ile %140 arasında arttığı görülüyor. Burada anlaşıldığı gibi elektrik maliyetlerinde tüm ABD’den daha farklı bir maliyet olmadığı düşünülerek Kaliforniya Eyalet Yönetiminin elektrik fiyatlarında stratejik bir artışa yöneldiğini düşünebiliriz. [1]

                Altyapı yatırım gerekliliğiyle açıklanan Kaliforniya elektrik fiyat artışlarının petrol fiyatlarındaki değişimle ele alındığında elektrikli otomobil kullanımına etkisini de inceledim. Bunun için referans internet sitesinden alınan bilgilerle ABD’de kullanılan Mini Cooper ve Hyundai Kona modellerinin elektrikli ve benzinli versiyonlarını karşılaştırdım. Etüdün sonunda 3 yıllık kullanım sonunda ortalama yıllık maliyetlerini elde ederek bir tablo haline getirdim. Tablonun detay bilgilerini ilgilerinin incelemesi için yazının sonuna ekliyorum ancak genel okuyucu kitlesi için iki adet grafikle durumu anlatabileceğimizi sanıyorum.

                Karşılaştırmada önemli üç noktayı açıklamak gerekiyor :

  • Araçların 2020 Şubat ve 2022 Eylül’deki petrol ve elektrik fiyatlarına göre tüketim, bakım ve diğer tüm giderleri ele alınmıştır
  • Araçların 3 yıllık kullanımın sonunda ikinci elde satıldığı varsayılmıştır. Yani elektrik bataryası ömrünün sonu hesapları yapılmamıştır. Karşılaştırmanın amacı kullanım maliyetine devletin elektrik fiyatları üzerinden nasıl etki ettiğini tespit etmek olduğu için bu nokta atlanmamış ama karşılaştırma açısından anlamlı olmadığından ele alınmamıştır.
  • Karşılaştırmada araçların bir versiyonda sadece ticari şarj istasyonlarından veya kendi evlerindeki şebekeden şarj edildiği düşünülmüştür. İkinci versiyonda ise evinde veya işyerinde güneş panelleri ile kendi elektriğini üreterek şarj edildikleri varsayılmıştır.
 
Öncelikle ŞEKİL 2'de elektrik ve akaryakıt fiyatlarının artış hızlarının ne kadar farklı olduğunu görebiliyoruz. Az önce ifade ettiğim gibi Kaliforniya'da çeşitli sebeplerle elektrik fiyatlarında artışa gidilmiş durumda. Bu artışın elektrikli otomobillerin ekonomik kullanımına etki edip etmediğini ŞEKİL 3’de göreceğiz.
 

Yukarıdaki grafikte elektrikli aracın Kaliforniya örneğinde elektrik fiyat politikasındaki değişiklikle elektrikli aracın şebekeden elektrik alması durumunda 2022 Eylül’ünde petrol ile çalışan araçtan daha maliyetli olduğunu tespit ediyoruz. Ancak kendi elektriğini güneş panelleriyle üreten bir elektrikli otomobil kullanıcısının petrole göre tasarrufunun (petrol fiyatlarındaki artışa bağlı olarak) daha da arttığını ve %41 seviyesine kadar geldiğini anlıyoruz.

SONUÇ :

  • Elektrik fiyatları elektriğin ne şekilde elde edildiğinin yanı sıra ne şekilde evinize getirildiğiyle bağlantılıdır.
  • Vergi toplayan mekanizma yatırım gerekliliği, optimizasyon ve benzeri gerekçelerle vergi oranlarını değiştirerek şebeke üzerinden gelen elektrik fiyatını sürekli ayarlayacaktır. Bu durumda elektrikli aracınızın ekonomik verimi hükümetlerin belirlediği elektrik fiyatına bağlı olacaktır.
  • Elektriğinizi kendiniz üretirseniz hem yeşil enerjiye geçmiş olursunuz, hem de elektrik tüketim fiyatınızı sabitleyerek elektrik aracınızın kesinlikle ekonomik olmasını sağlarsınız.