Advert

2023 yılında Romanya ve Avrupa ekonomisi

Garanti BBVA Romanya CEO'su Mustafa TİFTİKCİOĞLU, Hayat gazetesine 2023 yılında Romanya ve Avrupa ekonomisini değerlendirdi.

EKONOMİ - 06-01-2023 20:28

2023 yılında Romanya ve Avrupa ekonomisi
Advert

Yeni bir yılı karşılarken, hem geçtiğimiz yılla ilgili bir değerlendirme yapmanın hem de yeni yılla ilgili beklentileri gözden geçirmenin yararlı olacağını düşünüyorum. Şüphesiz, pandemi son üç yılda ekonomik belirsizliği ve kırılganlığı tetikleyen olayların başını çekti. Kamu maliyesi üzerinde baskı oluşturmasının yanı sıra politika önceliklerinin de yeniden tanımlanmasına yol açtı. Bütün bunlara rağmen, 2022 senesinin iş dünyasında hem istikrarın yeniden tesis edilmesi hem de daha önce ertelenen planların hayata geçirilme olasılığının artmasıyla umut verici bir şekilde başladığını ve yılın ilk aylarının ekonomi açısından oldukça iyi geçtiğini söyleyebiliriz. Nitekim, 2022'nin ilk çeyreğinde Romanya ekonomisi, geçen yılın aynı dönemine göre 6.5% büyüdü. Bankacılık sistemi de müşterilerin finansal ürünlere yönelik artan iştahı ve büyüme ivmesi sayesinde yıla iyimser başladı.

“Merkez Bankasının kuru dengeli bir şekilde yönetmesi enflasyonun daha da artmasına engel oldu”

Ancak, Ukrayna'da yalnızca büyük insani acılara neden olmakla kalmayıp, aynı zamanda yeni ekonomik zorluklara da yol açan savaşın patlak vermesiyle işler yeni bir hal aldı. Romanya'nın Rusya ve Ukrayna ile doğrudan ticari ve mali ilişkileri nispeten düşük seviyelerde olsa da, silahlı çatışmanın etkileri, patlak vermesinden hemen sonra hissedildi. Neredeyse tüm Avrupa'da olduğu gibi, Romanya da hammadde tedarik zinciri kısıtlamalarını, ardından enerji krizini, akaryakıt fiyatları ve gıda fiyatlarındaki artışı, ve nihayet yüksek enflasyon sorunlarını derinden hissetti.

"İstatistiki veriler, yalnızca Temmuz ayı sonuna kadar yaklaşık 7 milyar Euro AB fonunun Romanya'ya girdiğini gösteriyor"

   Doğal gaz, akaryakıt ve genel olarak enerji fiyatlarında hızlı bir artış yaşandı. Ulusal İstatistik Enstitüsü'nun verilerine göre, Haziran ayında doğal gaz fiyatları yıllık bazda 90%, akaryakıt fiyatları ise 40% artış gösterdi. Bu arada, Romanya'da enflasyon Ocak ayında 8.4% iken Kasım ayında 16.8%'e çıkarak tüm uzmanların tahminlerini aştı.  

   Merkez Bankası, enflasyona karşı önlem alarak politika faiz oranını Ocak ayında 1.75%'ten 2%'ye yükseltti ve arka arkaya yapılan artışlar sonucunda, Aralık ayında bu oran 6.75%'e ulaştı. ECB ve FED tarafından da benzer politika faiz artırımları yapıldı. Bu durum, hem yerel para birimi hem de döviz cinsinden kredileri olan Romen şirketleri ve bireyler için kredi maliyetlerini kısa surede artırdı. Ancak şunu da ilave etmemiz gerekir ki bu oldukça zor dönemde Merkez Bankası kuru dengeli bir şekilde yönetti ve bu da enflasyonun daha da artmasına engel oldu. Ayrıca, ülkeye giren yüksek miktardaki AB fonları da kurun dengeli bir seviyede kalmasına olumlu katkı sağladı. İstatistiki veriler, yalnızca Temmuz ayı sonuna yaklaşık 7 milyar Euro AB fonunun Romanya'ya girdiğini gösteriyor.

"Garanti BBVA olarak yılı, bugüne kadarki en güçlü büyüme ve kârlılık performansıyla oldukca başarılı bir şekilde bitiriyoruz"

   Arka arkaya gelen ve olumsuz etkileri üst üste binen tüm zorluklara rağmen, 2022'de hepimizin daha hazırlıklı ve dirençli olduğunu ve kısa sürede uyum sağlamayı başardığımızı söyleyebilirim. İş dünyası bu yıl zor şartlara rağmen kesintisiz ve başarılı bir şekilde faaliyetlerini sürdürdü. Hepimiz, ortaya çıkan zorlukların üstesinden gelebileceğimizden ve her deneyimden değerli dersler çıkarabileceğimizden bir kez daha emin olarak yolumuza devam ettik. Biz de Garanti BBVA olarak yılı, bugüne kadarki en güçlü büyüme ve kârlılık performansıyla oldukca başarılı bir şekilde bitiriyoruz. Bu yıl da her sene olduğu gibi pazara yenilikçi ürünler sunmayı başardık, sürdürülebilirlik yolunda önemli adımlar attık ve en önemlisi müşterilerimizin yanında güvenilir bir finansal ortak olarak kalmaya devam ettik. 

   2023 yılının ekonomik beklentilerine gelirsek, büyümede geçtiğimiz yıla kıyasla ciddi bir yavaşlama yaşanacağını belirtmek gerekiyor. 2021'deki 5.9%'luk büyümeden sonra, 2022 yılı büyüme oranı yaklaşık 4%-4.5% seviyelerinde kaydedilecek gibi görünüyor. 2023 yılının ise bu seviyelerin oldukça altında, yaklaşık 1.5%-2% seviyelerinde olacağını tahmin ediyoruz. Buna karşın, ekonomide önümüzdeki seneye ilişkin birçok olumlu sinyalin de olduğunu söyleyebiliriz. Jeopolitik açıdan yeni bir gerginlik yaşanmazsa, mevcut tahminler çerçevesinde ilerleyen aylarda enflasyon düşmeye başlayacak, 11% seviyelerine kadar gerileyecek, faiz oranları ise 2022'deki artış trendinin aksine, gelinen seviyelerde istikrar kazanacaktır. Buna karşın yüksek faiz oranlarının 2023 yılında da devam edeceğini, ancak 2024 ve sonrasında düşüş trendine geçebileceğini öngörüyoruz. Cari açığın mevcut yaklaşık 9% seviyelerinin biraz altında seyredeceğini ve Merkez Bankası'nın zamanında önlemleri ile döviz kurunun da önemli bir dalgalanmaya maruz kalmamasını bekliyoruz. AB Fonları ve doğrudan yabancı yatırımlar, Romanya'nın ticaret açığını dengeleyen ve aynı zamanda kalkınma ve altyapının modernizasyonu için önemli bileşenler olarak kalmaya devam edecektir. Romanya, özellikle 2021 ve 2022 yıllarında oldukça yüksek miktarlarda doğrudan yatırım çekerek, Macaristan veya Çek Cumhuriyeti gibi bölgedeki diğer büyük ülkeleri geride bıraktı. 2023 yılında da aynı trendin devam edeceğini öngörebiliriz.

   Sonuç olarak, her ne kadar, 2023 yılında ekonomide bir stabilizasyon beklesek de risklerin devam ettiğini gözardı etmemek gerekiyor. Bu nedenle yatırımcılarımıza yüksek borçlanmadan, açık pozisyon riskinden ve hammadde fiyat risklerinden kaçınmalarını tavsiye ediyoruz.

“Yatırımcılarımıza yüksek borçlanmadan, açık pozisyon riskinden ve hammadde fiyat risklerinden kaçınmalarını tavsiye ediyoruz”

2023'ün ekonomiye de doğrudan ve dolaylı etkisi olan ana önceliklerinden birisi şüphesiz, Ukrayna'daki Rus işgalinin sonuçlarını yönetmek olacaktır. Bildiğiniz üzere, Romanya, nispeten düşük doğal gaz ithalatı ve yakın bir zamanda faaliyete geçmesi beklenen yeni üretim santralleri ile diğer Avrupa ülkelerine kıyasla gayet iyi bir konumda. Ortaya çıkan bu enerji krizi, Romanya'nın enerji bağımsızlığı çabalarına daha da hız kazandırmış durumda. Buna karşın, Romanya ekonomisi de savaşın etkilerini önümüzdeki yıl hissetmeye devam edecektir. Romanya dış ticaretinin 85%'ini AB ülkeleri ile gerçekleştirdiği için özellikle Avrupa ekonomilerinde beklenen daralmayla birlikte gelecek yıl Romanya'nın ihracat büyümesi olumsuz etkilenecektir. Bunun yanında doğal gaz fiyatları da savaş öncesi seviyelerin oldukça üzerinde seyredecektir. Yüksek faiz oranları ve reel ücretlerdeki düşüş hanehalkının satın alma gücünü aşındırdığından tüketim yavaşlayacaktır. Normalleşme ihtimaliyle birlikte, 2023 yılında da sanayi üretimi yavaşlamaya devam edecek gibi görünüyor.

"2023 yılının ekonomik beklentilerine gelirsek, büyümede geçtiğimiz yıla kıyasla ciddi bir yavaşlama yaşanacağını belirtmek gerekiyor. 2021'deki 5.9%'luk büyümeden sonra, 2022 yılı büyüme oranı yaklaşık 4%-4.5% seviyelerinde kaydedilecek gibi görünüyor. 2023 yılının ise bu seviyelerin oldukça altında, yaklaşık 1.5%-2% seviyelerinde olacağını tahmin ediyoruz."

   Özetle, 2023 yılında yüksek enerji fiyatları, enflasyonla mücadele, jeopolitik konumun yaratabileceği sorunlar, düşük büyüme, yüksek faiz oranları ve AB fonlamasının devamı Romanya ile ile ilgili yakından izlenmesi gereken parametreler olarak öne çıkıyor. Romanya kamu yatırımlarının MFF ve PNRR gibi programlardan sağlanan ciddi finansman kaynağını kullanarak altyapı, eğitim, sağlık, inovasyon ve dijitalleşmeye odaklanması hayatı öneme sahip olacak.

"Yüksek faiz oranlarının 2023 yılında da devam edeceğini, ancak 2024 ve sonrasında düşüş trendine geçebileceğini öngörüyoruz"

   Garanti BBVA olarak, bu zorlu geçecek dönemde, müşterlerimize daha iyi hizmet verebilmek adına altyapımızı yenilemeye, dijital kanallarımızı ve ürün yelpazemizi bireyler ve şirketler için sürdürülebilir seçeneklerle çeşitlendirmeye devam edeceğiz. Bunun yanında, her zaman olduğu gibi çalışanlarımızın bankacılık becerilerini daha da geliştirmelerine destek olacağız.

   2023'ün, Romanya ekonomisi, yerel bankacılık sistemi, iş dünyamız ve tüm ülke halkı için daha iyi bir yıl olacağını umuyor ve yeni yılın hepinize sağlık, huzur ve mutluluklar getirmesini diliyorum. 

Advert

Advert

Advert

Advert
DİĞER HABERLER
Karsan, e-ATA  ihracatını başlattığı  Romanya'da yeni bir  teslimata daha  hazırlanıyor

Karsan, e-ATA ihracatını başlattığı Romanya'da yeni bir teslimata daha hazırlanıyor

25-03-2024 - EKONOMİ

“Uluslararası Transportçuluk  sorumluluk ister. Bu işte güven ve  zaman çok önemli”

“Uluslararası Transportçuluk sorumluluk ister. Bu işte güven ve zaman çok önemli”

24-03-2024 - EKONOMİ

Gürsel Öztürkmen,  inşaat projeleri ile başarı grafiğini yükseltti

Gürsel Öztürkmen, inşaat projeleri ile başarı grafiğini yükseltti

24-03-2024 - EKONOMİ

OTOKAR ; Romanya Ordusuna 4X4 Cobra II Taktik Zırhlı Araç Tedarik Edecek!

OTOKAR ; Romanya Ordusuna 4X4 Cobra II Taktik Zırhlı Araç Tedarik Edecek!

21-03-2024 - EKONOMİ

Önümüzdeki iki yıl içinde Romanya'da 2.000 odalı 20'den fazla yeni otel açılacak

Önümüzdeki iki yıl içinde Romanya'da 2.000 odalı 20'den fazla yeni otel açılacak

20-03-2024 - EKONOMİ

Reklamı Geç
Advert